SEO Uzmanlığı günümüzün en popüler meslek dallarından biri. Bu popülariteyi haklı olarak elde tutuyor çünkü bütün firmalar organik bir şekilde (reklam harici) hedef kitlelerine ulaşma çabasındalar. Bu yüzden orta ölçekli şirketler artık pazarlama departmanlarında SEO uzmanı çalıştırıyor, daha büyük ölçekli olanlar ise SEO departmanı oluşturup başına SEO yöneticisi koyuyorlar.
Bütün bunlar 10 yıl içerisinde oldu. Kariyer.net'te ilk Google SEO uzmanı ilanı bundan yaklaşık 10 sene önce koyuldu. Bugün gelinen noktada ise artık temel SEO bilgisi, sadece dijital pazarlama uzmanları için değil; yazılımcılarda, metin yazarlarında ve daha bir çok meslek grubunda aranan bir standart halinde geldi.
Konuyu çok fazla uzatmayacağım. Bu yazıyı okuyorsanız muhtemelen web sitenize ziyaretçi çekmekte zorlanıyorsunuz. Bunun için ise doğal olarak bir SEO uzmanı veya SEO ajansı arıyorsunuz. Bu yazıda size ne bir adres göstereceğim, ne de "en iyi SEO uzmanı benim" şeklinde bir çıkış yapacağım 🙂
Bu makalenin amacı, size bir SEO uzmanı ile anlaşma aşamasına geldiyseniz nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatmaktır. Hangi ajansla veya hangi SEO uzmanıyla çalışırsanız çalışın, irdelemeniz gereken noktalar aynıdır. SEO endüstrisinin içinde yıllarını geçirmiş biri olarak bu tavsiyelerimin her birinin altın değerinde olduğunu size nasıl anlatabilirim bilmiyorum.
"SEO uzmanı" kısmından bağımsız olarak konuşmak gerekirse, bir SEO hizmeti almak son derece doğru bir karar zira ancak deneyimli ve kurumsal bir SEO uzmanı veya ajansı size ayda ekstra on binlerce lira kazandırabilir.
Dikkat ettiyseniz bir önceki cümlede bir ifade kullandım: “deneyimli ve kurumsal”. Bunu bilerek kullandım çünkü SEO malesef manipülasyonun sıkça yaşandığı bir sektör. SEO dediğimiz bu çalışma, yani Türkçesiyle arama motoru optimizasyonu, pratikte çoğunlukla optimizasyon ile manipülasyon arasında gri bir noktada bulunur. Optimizasyon legaldir ve “white hat” diye anılır, manipülasyon ise illegaldir ve SEO dünyasında “black hat” diye anılır.
Manipülatif SEO işlemleri web siteniz için oldukça zararlıdır ve cironuzu yüzde 20 büyüteyim derken küçülmenize sebep olabilirler.
“Benim başıma gelmez” demeyin! Unutmayın ki, Google’ı manipüle etmeye çalışanlar, sizi de edeceklerdir. Google kendisini kandırmaya çalışanları (bu durumda sizin web sitenizi) "manuel işlem" dediğimiz yöntemlerle cezalandırır, siz de ziyaretçisi eskisinden de düşük bir web sitesi ve verdiğiniz para ile kalırsınız.
Yukarıdaki grafikte sağlıklı gibi gözüken bir web sitesi trafik grafiğinin 1 günde nasıl da alaşağı olabileceğini görüyorsunuz.
Bazen de Google manuel işlem dediğimiz yöntemle cezalandırmaz, fakat algoritmasını değiştirir. Böylece iş bilmez bir SEO uzmanının yaptığı "optimizasyonlar" Google'ın bir sonraki algoritma değişikliği sonrası yukarıdaki grafiğe benzer bir sonuca sebep olabilir.
Bütün bunların önüne geçebilmek için her şeyden önce SEO’ya dair biraz ön bilgi sahibi olmanız gerekiyor. SEO ile ilgili sağlıklı bilgilere ulaşmak ve SEO’nun aslında ne anlama geldiğini öğrenmek için buraya bakabilirsiniz. Zira gerek bir SEO uzmanıyla gerekse de bir SEO ajansıyla anlaşın, asgari düzeyde bir terminoloji bilgisi çalıştığınız kişi / kurum ile aranızda daha sağlıklı bir iletişim kurulmasını sağlayacaktır.
Tekrar ediyorum, şundan emin olun eğer SEO hakkında biraz bile olsa bilgi sahibi olursanız süreç daha kolay ve sizin yararınıza işleyecektir.
Burayı hallettikten sonra almak istediğiniz SEO hizmetini hangi kaynaklardan temin edebileceğinize bir bakalım.
Piyasada SEO çalışmaları yürüten çeşitli kişi ve kurumlar mevcuttur. Bunlar 3 ana kategoride toplayabiliriz.
Freelance SEO uzmanları/danışmanları: Bu kişiler şirketinize dışarıdan danışmanlık hizmeti verirler.
SEO ajansları/şirketleri: Ajanslar genelde daha geniş bir müşteri portföyü olan, kendi içlerinde bir SEO ekibi mevcut kurumlardır. Çalışmaları büyük oranda standartlar içerir ve öngörülebilirdir.
Dahili SEO uzmanları: Bu uzmanlar şirketlerde birer çalışan olarak bulunurlar. Eğer şirketinizin hacmi çok büyükse ve iş alanı genişse bir uzman işe almayı düşünebilirsiniz.
Hangi SEO hizmet sağlayıcısını seçeceğiniz sizin tercihiniz. Fakat hangisini seçerseniz seçin, bir anlaşmaya varmadan önce sormanız gereken sorular aynıdır. İsterseniz son bir kez bir SEO uzmanında aranması gereken niteliklerden bahsedelim.
SEO uzmanı olabilmek için gerçekten çok fazla şart sayılabilir. Ama asgari ölçüde karşılaştığınız bütün SEO uzmanları aynı nitelikleri haizdirler. Aşağıda bahsedeceğim iki madde, bana göre en ayırt edici olan özelliklerdir.
Arama motoru optimizasyonu uzmanları web sitelerini Google gibi arama motorları için optimize eder. Son dönemde SEO uzmanlarında gördüğüm en büyük eksikliklerden biri, teknik anlamda bir web sitesinin Google'ın rahatça hazmedeceği bir yapıya nasıl kavuşturulması gerektiğini bilmemeleri. Hatta daha kötüsü, böyle bir gerekliliği bilmemeleri.
Arama motoru optimizasyonunun ise önemli bir bölümünü teknik SEO dediğimiz alan oluşturur. Teknik SEO nedir diye soracak olursanız, web sitelerinin kod yapısının Google yönergelerine uygun hale getirilmesidir. Bunlar mobil uyumluluk, semantik HTML'in SEO'da kullanımı, Robots ve X-Robots kullanımları gibi meseleleri içerir.
2020'yi devirdiğimiz şu günlerde özellikle belli kurslara katılıp bir kaç haftada sertifika alan bazı "SEO uzmanları", gördüğüm ve gözlemlediğim kadarıyla teknik yorumlarda oldukça zayıflar. (Buradan SEO eğitimlerine karşı olduğum gibi bir anlam çıkmasın, standartlarını koruyarak bu işi yapanlara saygı duyuyorum. Ama yine de belli bir temel olmaksızın bir kaç haftada SEO uzmanı olmanın malesef çok gerçekçi bir hedef olmadığını belirteyim.)
SEO, arama motorları ilk belirmeye başladığında yavaş yavaş kendini duyuruyordu. Fakat o zamanlar çok fazla kriteri ve detayı yoktu. Daha çok "webmaster"ların elinde hobi olarak uygulanan çalışmalardı. O zamanların SEO uzmanları web tasarım uzmanları idi. Bu "webmaster arkadaşlar" kâh keyword stuffing yaparak, gah "1px ebatında backlinkler alarak" sitelerini Google'da yükseltiyorlardı. Çok değil, 6 - 7 sene öncesine kadar işler böyleydi.
Durumun ciddiyetinin zaten farkında olan Google zaman geçtikçe Machine Learning, Deep Learning gibi teknolojiler kullanarak yapay zekayı algoritmasına iyiden iyiye entegre etti. Bu sayede anahtar kelimeleri, kişileri, kurumları cümle içerisinde nispî de olsa anlamlandırmaya, kullanıcı deneyimini yorumlamaya başladı. Bunun anlamı SEO'nun içerik odaklı bir yapıya büründüğüydü. Geleneksel SEO uzmanlarının taktikleri artık Google'a işlemeyecekti. Artık "doğru içeriği" oluşturan ve onu pazarlayan kazanmaya başlamıştı.
İşte tam da bu yüzdendir ki, iyi SEO uzmanı kitlelerin diliyle konuşandır.
Aşağıda birlikte çalışmayı düşündüğünüz kişi veya kuruma sormanız gereken sorular alıyor.
Bu soruları üzerinde dikkatle düşünerek hazırladım ve sahip olduğum deneyim bunların sizin için en doğru sorular olduğunu gösteriyor.
Eğer karşınızdaki “SEO Uzmanı” doğru cevabı verirse (veya ona yakın bir şeyler söylerse) muhtemelen doğru bir yerle çalışacaksınız demektir. Çalışma büyük ihtimalle web sitenizi yukarılara taşıyacak, size de iyi bir yatırım getirisi (ROI) sağlayacaktır.
Bununla birlikte duyduğunuz anda telefonu kapatmanız veya direk oradan uzaklaşmanız gereken yanıtları “kırmızı alarm” olarak nitelendirdim.
Tabi ki her SEO uzmanının farklı çalışma şekilleri vardır fakat bunlar sadece stil farklılıklarıdır. Sektör, rekabet farketmeksizin bütün SEO çalışmaları aşağı yukarı aynı süreçleri içerirler. O yüzden bu sorular sizin için oldukça yönlendirici olacaktır.
Doğru cevap: “Web sitenizin içerik kalitesinin ve otoritesinin artırılması”.
Kırmızı alarm: “Backlink oluşturarak web sitenizi yukarı taşıyoruz.”
Yetkin ve uzman bir SEO danışmanı web sitenizin kalitesine odaklanır.
Alakalı, kaliteli ve özgün bir içerik bu işin birinci ve en önemli kuralıdır. Google algoritmasının tek bir ana hedefi vardır: kullanıcıya iyi bir arama deneyimi sunmak ve onu en kaliteli, en alakalı ve en yetkin içerikle buluşturmak. Web siteniz bu işlemin muhakkak bir parçası olmalıdır.
Eğer bir SEO uzmanı size çoğunlukla bolca backlink (web sitenize verilen bağlantılar) edineceğini söylüyorsa, muhtemelen web siteniz içerik kalitesi yükselmediği için sıralama kaybedecek ve zarar görecektir.
Web siteniz sektörünüzde otorite olmalıdır. Bir uzman olarak kullanıcılara uzman elinden çıktığı belli olan kaynaklar sunmalısınız ve ürün ve hizmet ihtiyaçları ile ilgili kafalarındaki bütün soru işaretlerini gidermelisiniz.
Bunu Google açısından yorumlamak gerekirse, arama motoru sonuçlarına bir değer katmalısınız.
Hangi kelimelerde yükselmek istediğinizin bir önemi yok. Birincil öncelik, web sitenizin içeriğinin alanında bir otorite haline gelmesi ve en üstte sıralanmayı hak eder hale getirilmesidir.
Doğru cevap: Ay ay nelerin yapılacağının anlatılması.
Kırmızı alarm: “Bu bir sır, malesef anlatamayız.”
Bir SEO çalışması rekabete bağlı olarak 5 aydan 1 yıla (hatta bazen daha uzun bir zamana) ihtiyaç duyar. Karşınızda gerçekten güvenilir ve işini iyi yapan bir ajans varsa size 1. aydan itibaren çalışmanın nasıl yürüyeceğini detaylı bir şekilde açıklayacaktır.
Unutmayın ki SEO bir sır değildir ve şeffaf bir çalışma süreci gerektirir. Eğer görüşmekte olduğunuz uzman size bunun gizli bir formülü olduğunu ve bunu anlatamayacağını ifade ediyorsa oradan uzaklaşın.
Bir SEO hizmeti aşağıdaki aşamaları içerir:
Başlangıçta detaylı bir hizmet dökümü ve devamında şeffaf bir çalışma süreci iyi bir uzmanla çalıştığınızın en önemli göstergelerinden biridir.
Doğru cevap: Web sitenize özel olarak hazırlanmış bir fiyat teklifi
Kırmızı Alarm: “Farklı paketlerimiz mevcut, istediğinizi seçebilirsiniz”
SEO fiyatları oldukça değişkendir ve ne kadar ödeyeceğinizi sektörünüzdeki rekabet, daha önce web siteniz üzerinde yapılmış çalışmalar gibi çeşitli faktörler belirler.
Genel bir fikir vermesi açısından 2019 itibarı ile SEO fiyatları aylık olarak;
başlar ve devam eder.
Fakat bu hizmetler PAKET HALİNDE SATILMAZ.
Sektörünüzde rekabet çok düşük olabilir fakat web sitenizin dahili yapısı oldukça bozuksa bunun için ekstra emek harcamak gerekir ve ajansın önceden belirlediği aylık 1000 TL gibi asgari bir fiyatla bu hizmet sağlanamaz.
Eğer bir SEO uzmanı yukarıdaki listede gördüğünüz fiyatların altında bir fiyata çalışma yapacağını iddia ediyorsa muhtemelen;
O yüzden görüştüğünüz ajansın web sitenizi inceleyip ona göre mantıklı bir teklif sunması gerekmektedir. Hem böylece henüz işin başındayken ne kadar titiz çalıştıklarını da gözlemleme fırsatı bulmuş olursunuz.
Doğru cevap: “Web sitenizin organik sıralamalarının ve trafiğinin artacağını garanti ediyoruz, fakat şu sıralamaya kesin olarak geleceğini söylememiz mümkün değil.”
Kırmızı alarm: “Evet, çalışma sonunda istediğiniz anahtar kelimelerde 1. sıraya (veya herhangi belirli bir pozisyona) geleceksiniz."
SEO kurallarını Google’ın belirlediği bir oyun. Her ne kadar iyi SEO uzmanları bu oyunun nasıl kazanılacağını biliyorlarsa da, bir SEO çalışmasında hiçbir zaman sıra garantisi verilemez.
Bunun sebebi Google algoritmasındaki her zaman mevcut olan ve olmaya devam edecek belirsizliklerdir. İş eğer bu kadar basit olsaydı Google kullanılmaz bir halde olurdu.
Unutmayın ki Google kaliteli olan ile kalitesiz olanı ayırt etmek üzerine programlanmış bir yapay zeka. Bu yapay zekayı istediğiniz şekilde manipüle edemezsiniz veya onu web sitenizi istediğiniz sıraya konumlandırması için yeniden programlayamazsınız.
SEO web sitenizi Google’ın istediklerini verecek şekilde optimize etmektir. Fakat günün sonunda bütün istediklerini gerçekleştirmeniz çoğu zaman mümkün değildir çünkü bu zeki robot olaya her zaman şüpheci bir şekilde yaklaşır. Sizin gerçekten kullanıcılara yüksek değer sunan bir işletme mi, yoksa onu manipüle etmeye çalışan bir sahtekar mı olduğunuzu anlayıp bundan emin olana kadar sizi 1. sıraya yükseltmez.
Aslında iyi ve tecrübeli bir SEO uzmanı sonucu önceden az buçuk kestirebilir fakat bunu sizinle kesinlikle paylaşmaz. Çünkü oyunun kurallarının değişken olduğunu ve sonuca etki eden faktörlerin her zaman belirlenebilir olmadığını bilir. En iyi senaryoda dahi %10’luk bile olsa bir gerçekleşmeme ihtimali vardır ve işler planlandığı gibi gitmediği takdirde müşterinin karşısında utanmaktansa, hiç vaat vermemek daha profesyonel bir yaklaşımdır.
O yüzden birileri bu işi kesin olarak anlayıp çözdüğünü söylüyorsa ve size “1. sıra garantisi” gibi bir teminat veriyorsa oradan uzaklaşın. Zira bu dünyadaki en iyi SEO uzmanının, hatta Google'ın yetkili çalışanları John Mueller'in veya Matt Cutts'ın dahi veremeyeceği büyük bir vaat.
Onun yerine web sitenizin performansının, yani sıralamalarının genel olarak artacağını garanti eden ve aşağı yukarı tahminlerle ne kadar bir trafiğe sahip olacağınızı söyleyen, bunun da hangi kaynaklardan ne şekilde sağlanacağını detaylı bir şekilde açıklayan bir uzman muhtemelen ne yaptığını biliyordur.
Doğru cevap: Sitenize gelen toplam ziyaretçi sayısı, sitede kalma süreleri, hemen çıkma oranları, oluşturulan backlinkler vb.
Kırmızı Alarm: “Aylık toplam ziyaretçi sayınızı veriyoruz.”
SEO çalışmasının başarısını ölçmek için kullanılan KPI’lar çeşitli göstergeleri içerir. Bunlardan en önemlisi sitenize gelen toplam ziyaretçi sayısıdır. Fakat tek başına bu rakam oldukça yanıltıcı olabilmektedir. Bununla birlikte sitenize giren ziyaretçilerin sitenizde neler yaptıkları, sitenizle nasıl bir etkileşim içerisinde oldukları resmi daha geniş bir açıdan görmenizi sağlar.
Bunu şöyle bir örnekle açıklayalım:
Bir SEO uzmanı ile anlaştınız ve raporlarda toplam ziyaretçi sayınızın sürekli arttığını görüyorsunuz. Güzel bir haber zira SEO’nun birinci amacı bu. Fakat rapora dikkatli baktığınızda görüyorsunuz ki gelen ziyaretçilerin sitede kalma süreleri çalışma başında 2:30 dakika iken 1:50 dakikaya düşmüş ve hemen çıkma oranları da %55’ten %80’e yükselmiş.
Bu şu demek:
Web sitenizi ziyaret eden kullanıcılar karşılaştıkları içerikten memnun kalmadan ayrılıyorlar!
Kandırmak isteyen insan rakamlarla da kandırır. O yüzden SEO’nun temel KPI’larının neler olduğunu bilmeniz gerekmekte. Sizin özel taleplerinize göre artmakla beraber aşağı yukarı bütün SEO raporlarında yer alan metriklerden bazıları şunlardır:
Nasıl bir SEO hizmeti alıyorsanız alın, raporların bu 6 göstergeyi içermelerine dikkat edin.
Başarılı bir SEO çalışması toplam ziyaretçi sayınızı artırırken beraberinde ziyaretçi başına sayfa görüntüleme sayınızı ve sitede kalma sürelerini de artırır, hemen çıkma oranını ise düşürür. Bu ise doğru bir içerik oluşturma stratejisi ile mümkündür.
Hatırlarsanız sormanız gereken soruların başında “SEO’ya yaklaşımınız nedir?” sorusu vardı. Doğru cevabın ise içerikte ve web sitesinin kalitesinin artırılmasında yattığını söylemiştim. O soruya doğru cevap veren birisi muhtemelen bu dahil hiç birisinde çuvallamayacaktır.
Size başta da ifade ettiğim gibi bu yazı, üzerinde bayağı düşünülerek oluşturulmuş bir yazı. Aynı şekilde bu sorular üzerinde epey düşünülerek hazırlanmış ve seçilmiş sorular. Sektörün içerisinden birisi olarak yapılan hataların hemen hepsine şahit oldum, ne yazık ki hala oluyorum. Zaman içerisinde bu hatalar SEO uzmanlarının müşterilere dönük yaptığı münferit yanlışlar olmaktan çıkıp sektörün genel bir problemi olmaya başladı. O yüzden hem SEO uzmanı kiralamayı düşünen firma sahiplerine bir bilgilendirme, hem de bu yazıyı okuyan SEO uzmanlarına bir uyarı mahiyetinde olmasını umduğum bu yazıyı yazma ihtiyacı hissettim.
Aklınıza takılan detayları yorum olarak eklerseniz mutlu olurum.